Aagje de Tweede
 uitverkorene

‘Weet u wie uw oudste varken is?’ vraag ik de varkenshouder. Tot mijn verrassing antwoordt hij onmiddelijk. ‘Dat is nummer 1281.’ ‘Hoe weet u dat zo goed, ik bedoel u heeft er 2500 onder dak.’ ‘Nummer 1281 gaat deze week weg. Ze heeft 170 biggen geworpen en nu wordt het wat minder. Ik heb haar toch al te lang aangehouden.’ Hij wisselt een blik met zijn vrouw. ‘Wie wil er nog koffie?’ ‘Wanneer was haar laatste worp dan?’ Hier moet ik meer van weten. ‘Dat was op 4 oktober.’ ‘Maar dat is Dierendag!’ roep ik. ‘En toch moet ze weg, dat had eigenlijk al veel eerder gemoeten’, zegt hij. ‘Zullen we dan nu het biggetje voor Ilona gaan halen?’ en hij staat op.

Ik had hem een paar weken eerder gebeld met de vraag of ik een biggetje bij hem kon kopen. ‘Als ik daarna maar geen mes in mijn rug krijg’, zegt hij meteen. Ik leg hem uit wat de bedoeling is. Een eigen biggetje voor een gehandicapt meisje, Ilona. Haar biggetje kan dan bij Familie Bofkont komen wonen. ‘En messen in ruggen van boeren steken, daar ben ik niet van.’ Nu hij het zegt, ik ben wel eens door de media gevraagd om met een verborgen microfoontje naar een varkensboer te gaan. Maar waarom zou ik? Ik heb altijd alles met open vizier gedaan. Als ik getuige wilde zijn van bloedtappen, vroeg ik gewoon of ik dat mocht filmen. En als de boer dan niet met zijn gezicht in beeld wilde, deed ik dat niet. Nooit op de man spelen als het om een systeem gaat waar iedereen verantwoordelijk voor is.

De boer gaat er over nadenken.

Het is goed, maar dan wil hij Ilona ook alles laten zien. Dat komt goed uit want dat wil ze zelf ook. Ik heb haar voorbereid. Alles is daar anders dan op Het Beloofde Varkensland. Het ziet er anders uit, klinkt anders en ruikt anders. Ze wil per se mee. D. reist naar Nijmegen, haalt Ilona in haar electrische rolstoel van huis, installeert het gevaarte achterin haar eigen pausmobiel, neemt plaats achter het stuur, pikt mij op van de boerderij en zo rijden we met z’n drieën naar Heerhugowaard.

Boer Edwin en zijn vrouw hebben een t-shirt en een petje voor Ilona klaarliggen. ‘Varkens zijn cool’, staat er op. We doen eerst een rondje buiten. Even bij de pony kijken en dan naar binnen naar de varkens. De boer vertelt dat zijn dragende zeugen een nieuw huisvestingssysteem hebben. ‘Het was een flinke investering, maar daarvoor lagen ze alleen maar in de kooien en dit is toch veel diervriendelijker.’ De aanstaande moeders liggen nu in boxen naast elkaar en kunnen er af en toe aan de achterkant uit. Per twaalf fokzeugen levert dat een ‘speelpleintje’ van tien vierkante meter op. Even een rondje draaien, wat kletsen met de buurvrouwen en dan de kooi weer in. Ik maak foto’s voor de Familie Bofkont workshop. Veel mensen zullen ach en wee roepen, maar na de workshop toch hun barbecue aansteken. Dat weet ik nu al.

Dan naar de afdeling met de gespeende biggen. Die zitten in hokken met ongeveer 15 biggen. Als de boer het deurtje opendoet, zit er een brutaal biggetje bovenop de anderen. ‘Dat is hem’, zegt hij. Ach, al die verwachtingsvolle, nieuwsgierige smoeltjes. Wat zou ik ze graag allemaal meenemen. Ook deze keer ben ik maar wat blij dat ik niet zelf hoef te kiezen.

In de auto neem ik de big los op schoot, dat had ik beter niet kunnen doen. Want die wil helemaal niet mee en vecht voor haar leven om weg te vluchten. Ilona is stomverbaasd hoe sterk haar big is.