Vorig jaar werden er in Nederland zo’n 1,6 miljoen kalfjes geboren. Wat gebeurt er eigenlijk met die kalfjes, die geboren moeten worden voor ons broodje kaas?
Ongeveer eenderde van die kalfjes worden nieuwe melkkoeien.
De rest blijft zo’n 14 dagen op het bedrijf en krijgt de eerste paar dagen biest. Biest is de eerste melk van de koe voor haar kalf, zodra het geboren is. Daar zit alles in aan vitaminen, mineralen en afweerstoffen die het kalfje broodnodig heeft. De biest wordt met de had uit de moeder gemolken en per fles, maar meestal per emmer, aan het kalf gegeven.
Na die paar dagen krijgt het kalfje poedermelk, aangelengd met water.
Op de boerenschool leerde ik over die biest de 3 V’s. Vlug, Veel, en Vaak. Maar in de moderne melkveehouderij ontbreekt daar de tijd voor. Twee maal daags een voeding, dat is het nu wel.
Elke boer boert op zijn eigen manier. De ene boer huisvest zijn pasgboren kalfjes in oversized konijnenhokken (Herman), de andere in individuele iglo’s (Brutale Griet & Rosamunde) buiten op het gras, en weer een andere boer houdt zijn kalfjes in een groep, binnen.
De kalfjes in zo’n groepje staan dan vastgebonden. Fysiek contact met elkaar moet vermeden worden, want die kalfjes zijn niet gek. Zodra ze bij elkaar kunnen komen gaan ze aan elkaars navel zuigen bij gebrek aan het uier van moeder. Maar van navelzuigen komt veel akeligs, zoals ontstekingen met als gevolg sterfte.
Vanaf 14 dagen oud mogen de kalfjes, wettelijk gezien, naar de veemarkt:
‘NUKA STIJGT OPNIEUW IN PRIJS in Purmerend,’ las ik vorige week op de marktberichten. ‘Op de markt van dinsdag 7 november werden opnieuw hogere prijzen betaald dan een week eerder. De dieren worden vlot verkocht en dat zorgt ervoor dat de noteringen wat omhoog gaan. Vooral de handel in zwartbonte stierkalveren is vlot. Op de markt in Purmerend ging de prijs voor deze kalveren met € 10 omhoog naar € 100 tot € 130 per dier. Dat is € 45 hoger dan in dezelfde week vorig jaar.’
Een NUKA is een nuchter kalf. Dat wil zeggen een kalf dat alleen nog maar (poeder)melk heeft gedronken en nog niet aan de ruwvoer (hooi) is.
Ik ben een aantal keren op de Nuka-veemarkt geweest. De eerste keer was 9 jaar geleden. Ik herinner me vooral het aanhoudende geloei van de kalfjes. Later kwam ik er achter dat dat van de honger was. Ze waren al een dag van huis en tot aan hun nieuwe adres (soms nog weer een dag later) zouden ze niet te drinken krijgen. Logistiek te ingewikkeld.
Maar de laatste keer dat ik er was, zag ik sommige veehandelaren met flesjes melk rondlopen om snel even hun kalfjes te laten drinken.
Aan het eind van de ochtend, vroege middag, komen de vrachtwagens. De kalfjes worden opgeladen en dan begint hun lange reis. Italië, Polen. En dan? Ach dat weten we allemaal wel.
Er is nog zoveel meer te zeggen over wat ik weet, maar wie ben ik om iemands broodje kaas te bederven, straks in de lunchpauze ;-)
Wordt Vervolgd.
Morgen deel 3 – biologische koeien
PS
Regelmatig krijg ik vragen van mensen die een ‘kalfje willen redden’.
Denk daar ministens nog 1000 keer over na, zeg ik dan:
1. Eén kalfje is geen kalfje. Minimaal twee dus.
2. Kalfjes worden koeien (of stieren) en daar heb je een boerderij met grond voor nodig.
3. Koeien onderhouden kost serieus geld.
4. Je zit er voor pakweg de eerstkomende 20 jaar aan vast.